In september sloeg de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving alarm: onze hypernerveuze samenleving moet op de rem. En waar kun je beter vertragen dan in de natuur? Ontdek de kracht van natuurdwalen. Treed in de voetsporen van grote filosofen en wandel je helder. Wees als Alice en zie wat je normaal niet ziet. Of dwaal net zolang rond tot je adem zakt en je hoofd weer stil wordt. Veel plezier!

Normaal kan er maar een winnen, maar ditmaal zijn het er twee. Zowel gemeente Leeuwarden als Waadhoeke – Franeker en omgeving – mag de eretitel Bodemdierenstad van het Jaar nu voeren. Zij lieten tijdens de Stedenbattle 2025 van het burgerwetenschapsproject 'de Bodemdierendagen' in hoge mate zien hart te hebben voor bodemdieren en het belang van een gezonde bodem in de stad, met name in Friesland.

Nederland glibbert van schele engerds en lugubere glijers.

Niet alleen in de herfst kom je paddenstoelen tegen, er zijn ook soorten die alleen in de wintermaanden voorkomen. Ondanks de hoge temperaturen verschuift de soortenrijkdom van de paddenstoelen langzaam maar zeker steeds meer richting de wintersoorten. Sommige soorten komen uitsluitend voor in natuurontwikkelingsterreinen, andere in vochtige bossen, of zelfs op een boom bij jou in de straat.

Het recent gepubliceerde Rapport Wennink bevat prachtige plannen voor het toekomstig verdienvermogen van Nederland. Maar het rapport en de onderliggende 51 projectvoorstellen, met een investeringspotentieel van €126 miljard, benadrukken onvoldoende dat natuurinclusiviteit een succesfactor is voor toekomstig verdienvermogen. Hierbij concrete natuurinclusieve ontwerp- en uitvoeringsmaatregelen.

De interesse van boeren om te werken met klaveronderzaai in graan neemt de afgelopen jaren toe. In 2025 deden al meer dan 140 boeren en 5 proefboerderijen mee aan proeven met ‘klaveronderzaai’. Ondanks een droog voorjaar zijn de resultaten veelbelovend, wat betreft bodemverbetering én akkernatuur. Ook is klaveronderzaai voor het eerst succesvol toegepast in maïs en in ruimer gezaaid tarwe.

Hoge temperaturen beïnvloeden bloei van grote ereprijs en groot hoefblad.

Een nieuwe studie laat zien dat meervallen bij het stuw- en sluizencomplex Lith tijdens de onderzoeksperiode vooral uitheemse rivierkreeften en Ponto-Kaspische grondels aten, terwijl trekvissen nauwelijks in het dieet voorkwamen. Ook blijkt dat meervallen slechts beperkte tijd bij het complex aanwezig waren en dat hun gedrag sterk samenhing met watertemperatuur en stuwbeheer.

In het kader van het Jaar van de woelmuis organiseerde de Zoogdiervereniging in 2025 een ‘recordpoging woelmuizen pluizen’. Vele pluizers gingen aan de slag en hebben met zijn allen ruim 47.000 woelmuizen geplozen. Op 16 december werd de Gouden Braakbal-trofee uitgereikt aan de beste pluizer van het jaar: Jan Alewijn Dijkhuizen.

Eijsden-Margraten liet als eerste Nederlandse gemeente onderzoeken of de natuur binnen haar grenzen als zelfstandig persoon juridische rechten kan krijgen. Dat blijkt niet mogelijk zonder wetswijziging. Maar volgens het onderzoek door Wageningen University & Research biedt de bestaande Omgevingswet wél ruimte om natuur en landschap steviger te verankeren in gemeentelijk beleid.

Zoek nu nog paddenstoelen met petjes en andere hoofdtooien.

De provincie Groningen, Het Groninger Landschap en Weed Free Service zijn begonnen met een pilot om de waterteunisbloem in het Zuidlaardermeergebied te bestrijden. Deze uit Zuid-Amerika afkomstige plant verspreidt zich razendsnel en verdringt andere plantensoorten. Omdat bestaande bestrijdingsmethoden in dit Natura 2000-gebied niet toepasbaar zijn, testen de organisaties nu drie nieuwe technieken.

De haas is hier niet weg te denken. Toch is de trend van het aantal hazen in ons land al jaren negatief. Om de diersoort beter te beschermen, brengt BIJ12 voor het eerst alle beschikbare informatie samen in het ‘Kennisdocument Haas’. Het document geeft initiatiefnemers van ruimtelijke activiteiten en bevoegde gezagen antwoord op de vraag: hoe houden we in onze plannen rekening met de haas?

Behaaglijk ondergronds voor zoogdiertjes en allerlei holletjes in de winter.

In de Weerribben-Wieden verwijderen we al invasieve waterplanten met de hand en met speciale harkboten, maar we bereiden onze exotenvloot nog verder uit: amfibievoertuigen zijn de nieuwste aanwinst. Deze ‘boten op rupsbanden’ vinden hun weg over water én land. De uitbreiding is net op tijd, want de winterstop in het groeiseizoen voor waterplanten duurt niet lang, ook voor invasieve exoten.

Voer jij 's winters de vogels een beetje bij? Doe het dan hygiënisch, anders help je ze van de regen in de drup. Ook de vogelgriep die door het land raast, vraagt om extra maatregelen. We geven je zes tips om zo veilig mogelijk bij te voeren en wat je moet doen als je onverhoopt een zieke vogel in de tuin aantreft.

Vruchtdragende planten hebben vruchtenetende dieren nodig om zich te verspreiden, maar daar zijn er steeds minder van, vooral van de grote. Dit komt met name voor in gebieden waar die balans door menselijke verstoring zoek is. Grote vruchteneters zouden moeten terugkomen in ecosystemen waaruit ze zijn verdwenen. Onderzoekers publiceerden hun bevindingen afgelopen week in Ecology Letters.

Keep watching en een deel van de hermelijnen doet een witte cape om.

Zaterdag 13 december plantte Gedeputeerde Martijn Dadema samen met woon- en werkgemeenschap Overkempe en vele vrijwilligers heggen. Aanleiding was een plantactie georganiseerd door Stichting Hoopheggen. De aanplant is mede gefinancierd vanuit het Programma Natuur voor Elkaar van provincie Overijssel.

De schelpdierkweek in Chinese getijdengebieden levert essentieel voedsel voor de meest bedreigde trekroute van kustvogels ter wereld. Tien jaar onderzoek op continentale schaal laat zien dat schelpdierkwekerijen bepalen wanneer en waar miljoenen kustvogels samenkomen. Het Chinees-Nederlandse onderzoek is 9 december 2025 gepubliceerd in Nature Communications.