Dit jaar kennen de Bodemdierendagen weer een vertrouwde winnaar. Net als vorig jaar werd de regenworm in de meeste tuinen gezien, door bijna 2500 burgerwetenschappers. Wél opvallend was de opmars van de miljoen- en duizendpoten, en juist de terugval van de huisjes- en naaktslakken. De fikse droogte van dit voorjaar zien we zo nog duidelijk terug in het bodemleven.

Het is geen eenvoudige opgave om de Rijksoverheid na een afbraakperiode weer in de steigers te zetten. Op het gebied van landbouw, natuur en stikstof ligt er een forse uitdaging. De allerbelangrijkste voor de politiek is nu: erkenning van de realiteit. Er gaapt nog altijd een diepe kloof tussen de politieke realiteit, de wetenschappelijke feiten en de juridische werkelijkheid.

Schimmels bij bomen zorgen al snel voor alarmbellen: zwammen worden vaak gezien als teken van verval. Maar tijdens de masterclass Schimmels en houtrot bij bomen, georganiseerd door IPC Groene Ruimte in samenwerking met boomexpert en kennisdeler Simen Brunia, klinkt een genuanceerder geluid. Niet alle zwammen zijn een bedreiging. En soms is hun aanwezigheid zelfs een aanwijzing voor veerkracht.

Het broedseizoen van 2025 laat een wisselend beeld zien voor de grutto, de iconische weidevogel van het Nederlandse boerenland. Uit onderzoek blijkt dat het aantal uitgevlogen jongen in 2025 weliswaar hoger ligt dan in de afgelopen jaren, maar nog steeds zo'n 11 procent lager is dan nodig om de populatie te laten groeien. Snelle actie is nodig om te voorkomen dat de grutto uit Nederland verdwijnt.

Tien jaar geleden werd de Noordwaard teruggegeven aan de natuur. Inmiddels is de voormalige polder uitgegroeid tot een uniek getijdengebied dat zowel biodiversiteit als waterveiligheid dient. Eigenaar van de Noordwaard, Rijkswaterstaat, en beheerder Staatsbosbeheer werken intensief samen om beide functies van het gebied – natuur en waterveiligheid – te behouden.

Strooigoed in de natuur: kruidvlier en peperboompje.

Ook dit jaar trotseerden honderden vrijwilligers weer en wind om langs de Nederlandse kust glasalen – jonge palingen die vanuit zee onze wateren binnentrekken – te tellen. Dit werk is van groot belang, omdat de verzamelde data inzicht geven in de toestand van de bedreigde paling. Om het onderzoek langs de hele kust mogelijk te maken, zijn extra vrijwilligers nodig.

Complex leven begon zich bijna een miljard jaar eerder en over een langere periode te ontwikkelen dan eerder aangenomen. Dat blijkt uit onderzoek van onder meer NIOZ-onderzoeker Anja Spang. Het onderzoek zet vraagtekens bij bestaande theorieën op dit gebied. Zo blijkt de beschikbaarheid van veel zuurstof geen randvoorwaarde te zijn voor evolutie van complex leven.

Het meetprogramma NEM Marters heeft veel waardevolle gegevens opgeleverd. Na acht jaar intensief verspreidingsonderzoek is het tijd om de balans op te maken. Hoe kan het meetprogramma worden doorontwikkeld om niet alleen de actuele verspreiding van bunzing en boommarter in kaart te brengen, maar om ook trends in verspreiding te kunnen berekenen?

Ieder jaar komen er, aan het begin van de winter, vragen binnen bij De Vlinderstichting van mensen die vlinders in huis hebben. Ze snappen daar niets van, want vlinders zijn echte zomerdieren – je associeert ze met zonnig warm weer en niet met de donkere dagen voor kerst. “Wat moeten we ermee doen?”, is de vraag dan. “We kunnen ze toch niet buiten in de kou zetten?"

Twee nonnetjes zwemmen in het water: de één is eend, de ander week.

Je huis geeft niet alleen jou en je gezin een dak boven het hoofd: onder de dakpannen broeden mussen en er vertoeven vleermuizen in de spouw. In opdracht van Provincie Gelderland ging IVN Natuureducatie samen met inwoners op vleermuissafari, om meer te leren over deze verborgen medebewoners. "Een kleine dwergvleermuis kruipt zo in een smalle, open stootvoeg, dat is toch tof?"

In veel Nederlandse laagveengebieden is de waterkwaliteit onvoldoende. Opvallend is dat juist in wateren waar de waterkwaliteit een aantal jaren geleden nog relatief goed was, de waterkwaliteit slechter is geworden. Gevolg: een groot verlies van de aquatische biodiversiteit. De vraag is dan ook op welke wijze inrichtings- en herstelmaatregelen de ecologische waterkwaliteit beïnvloeden.

In april woedde op de Edese Heide een zeer grote brand, die meer dan 100 hectare bos en heide in de as legde. In het getroffen gebied zijn tal van bijzondere 'brandplekpaddenstoelen' gevonden. Brandplekpaddenstoelen volgen elkaar in successie op, wat jaren kan duren. De getroffen bomen die zwaar gehavend zijn, zullen schimmels als partner nodig hebben om de komende jaren te overleven.

Vogels die hun vleugels laten hangen of omvallen, draaien met hun kop, of een blauwe waas over hun ogen hebben. Vogelgriep: al wekenlang horen en lezen we over het dodelijke virus. Het aantal pluimveehouderijen dat vogels 'ruimt', neemt in een schrikbarend hoog tempo toe. Wilde vogels krijgen hier steeds vaker de schuld van. Maar dit is een vals frame, dat de werkelijkheid omdraait.

Natuur in het najaar: bruinrode heidelibel en gewoon gaffeltandmos.

Op de zandgronden hebben bossen zwaar te lijden onder verzuring. Een voor de hand liggende maatregel wordt vaak vergeten: hydrologisch herstel. Water langer vasthouden, maakt bossen niet alleen weerbaarder tegen verdroging, maar ook tegen verzuring. In Gelderland brengt Bosgroep Midden Nederland die theorie inmiddels in de praktijk.

In het nieuwste jaaroverzicht van PWN nemen we je mee terug naar 2024: een jaar waarin het weer veel invloed had op de natuur en beleving in de duinen.

Groenlingen houden van de afwisseling van een mooie, groene woonwijk en leven daar zelfs liever dan in alleen maar bos. Met een paar specifieke acties help je ze en dan is de kans dus groot dat er een groepje groenlingen in je tuin komt. Zwarte zonnebloempitten zaaien of een hondsroos planten bijvoorbeeld. En wat te doen als je een groenling met 'het geel' vindt?

Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Werkgroep Adderonderzoek Nederland (WAN) brengt RAVON een themanummer uit dat een breed en actueel beeld schetst van de staat van het adderonderzoek in Nederland. De artikelen tonen hoe de kennis over de soort de afgelopen jaren is verdiept – van habitatgebruik en beheer tot populatiegenetica en de medische kant van adderbeten.