Op de zandgronden hebben bossen zwaar te lijden onder verzuring. Een voor de hand liggende maatregel wordt vaak vergeten: hydrologisch herstel. Water langer vasthouden, maakt bossen niet alleen weerbaarder tegen verdroging, maar ook tegen verzuring. In Gelderland brengt Bosgroep Midden Nederland die theorie inmiddels in de praktijk.

In het nieuwste jaaroverzicht van PWN nemen we je mee terug naar 2024: een jaar waarin het weer veel invloed had op de natuur en beleving in de duinen.

Groenlingen houden van de afwisseling van een mooie, groene woonwijk en leven daar zelfs liever dan in alleen maar bos. Met een paar specifieke acties help je ze en dan is de kans dus groot dat er een groepje groenlingen in je tuin komt. Zwarte zonnebloempitten zaaien of een hondsroos planten bijvoorbeeld. En wat te doen als je een groenling met 'het geel' vindt?

Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Werkgroep Adderonderzoek Nederland (WAN) brengt RAVON een themanummer uit dat een breed en actueel beeld schetst van de staat van het adderonderzoek in Nederland. De artikelen tonen hoe de kennis over de soort de afgelopen jaren is verdiept – van habitatgebruik en beheer tot populatiegenetica en de medische kant van adderbeten.

Bosrank valt op met vele pruiken en waar zal de bosmuis overwinteren?

In Zuidoost-Brabant heeft RAVON via environmental DNA (eDNA) genetisch materiaal van de Amerikaanse stierkikker (Lithobates catesbeianus) aangetroffen. Deze invasieve exoot, vroeger ook brulkikker genoemd, vormt een bedreiging voor inheemse amfibieën door predatie, competitie en het verspreiden van ziektes.

Eens in de drie jaar kennen Vogelbescherming, de NOU en Sovon de Herman Klompprijs toe aan een vogelonderzoeker die zich zeer verdienstelijk maakt voor de Nederlandse veldornithologie. Op zaterdag 29 november werd de prijs voor de dertiende keer uitgereikt, ditmaal aan twee winnaars: de jonge onderzoeker Cornelis Fokker en de landelijke steenuilenwerkgroep STONE.

Doodhoutbiodiversiteit is van groot belang voor een gezond bos. Het Harderbos is nog jong, maar oogt al als een volwassen bos. Tijdens onderzoek naar doodhoutkevers in dit ‘oerbos van de toekomst’ zijn veel soorten gevonden. Zo zijn er tientallen nieuwe kevers voor Flevoland en zelfs twee nieuwe soorten voor Nederland gevonden. Dat belooft een mooie toekomst voor de polderbossen van Flevoland.

Voor het gentiaanblauwtje is het nu alle hens aan dek. De soort is landelijk bedreigd en is in trend met 90 procent afgenomen sinds de jaren 90. Wat kunnen we nu nog doen, om die achteruitgang weer in een vooruitgang om te keren? Daarvoor kwamen in oktober beheerders, vrijwilligers en experts bij elkaar op de Kampina.

Start meteorologische winter, bezoek van noordelijke winterkoningen en kleine wintervlinders zoeken een date.

Eind november, maar de eerste hazelaarstruiken zijn al in bloei gezien. Als de temperatuur zo hoog blijft als we de afgelopen dagen hebben gehad, zou de piek van de eerste bloeiwaarnemingen al voor de jaarwisseling kunnen liggen, anderhalve maand vroeger dan 50 jaar geleden. Mensen gevoelig voor hazelaarpollen zullen de komende weken dus al rekening moeten houden met klachten.

In het hoge, natte gras langs de oevers van de Waal zit een zuidelijke boomsprinkhaan. Waar deze plek ooit te koel was voor het insect, is het hier voor hem door opwarming van het klimaat aangenaam geworden. En hij is niet de enige. Waar we natuur verbinden en natuurlijke processen de ruimte geven, vergroten we de overlevingskansen van nieuwe soorten in het veranderende klimaat.

De eerste prefect van de Hortus botanicus Leiden begon ruim vier eeuwen geleden met de aanleg van een plantencollectie die inmiddels meer dan 17.000 planten omvat. De nieuwste prefect hoopt hier met natuurlijk tuinieren een hotspot voor biodiversiteit te creëren. Inmiddels is de Leidse Hortus ook een paddenstoelenparadijs met diverse niches op een relatief kleine oppervlakte.

Vlinder op zolder en snotolf in het diepe bad.

Volkstuinen staan vooral bekend als een plek om groente en fruit te verbouwen. Maar volkstuinparken kunnen veel meer waarde hebben voor mens en natuur. Een goed beheerd volkstuinpark draagt bij aan biodiversiteit, gezondheid en sociale verbinding. In opdracht van AVVN samen natuurlijk tuinieren zet Naturalis Biodiversity Center de voordelen van volkstuinparken op een rij.

Op wat voor plek kun je een haviksnest verwachten? Hoe lang blijft een mannetje wilde eend bij zijn vrouwtje? En hoe herken je de alarmroep van een spotvogel? Vragen waarop je in de online Verdiepingscursus broedvogels van Sovon antwoord krijgt. In deze uitgebreide digitale leeromgeving leer je veel over de herkenning, ecologie en het voorkomen van broedvogels.

Paarse prutjes op dode stronken en grote bonte spechten zijn niet voor één gat te vangen.

De natuur lijkt geen hoge prioriteit te hebben bij overheidsbesluiten, denk aan twijfelachtige vergunningen voor bomenkap of afvalwaterlozingen, of falende aanpak van stikstofdepositie. Advocaat van de Aarde helpt burgers opkomen voor de natuur, onder meer met een kennisbank. Met veel achtergrondinformatie, uitleg over wettelijke middelen om de overheid bij te sturen en handige modeldocumenten.

In het verleden zijn veel beken gekanaliseerd. Nu wordt dat op veel plekken ongedaan gemaakt, om water langer vast te houden en meer ruimte te bieden aan natuurlijke processen en biodiversiteit. De beekrombout, die bijna uit Nederland was verdwenen, profiteert hiervan, onder andere bij de Vlier.

De bedreigde mos- en grashommel krijgen extra aandacht in Noord-Groningen. Samen met terreinbeheerders heeft de provincie Groningen onderzocht hoe het leefgebied van deze soorten versterkt kan worden. De eerste aanpassingen in beheer zijn al doorgevoerd.  Zo wordt er een bijenoase aangelegd, komt er gefaseerd maaibeheer en is de laatste maaironde verschoven tot na september.