Nederland is een delta, een land dat bestaat bij de gratie van water. Toch kwam er pas in 1957 een professionele ecologische onderzoeksinstelling voor zoet water: het Hydrobiologisch Instituut, een voorloper van het NIOO-KNAW. De laatste decennia krijgt water een eigen stem in natuurdiscussies en in het natuurbeleid. Daarvoor draagt aquatisch-ecologisch onderzoek rijke en broodnodige kennis aan.

De natuur komt veel trager dan vorig jaar op gang. Dat heeft alles te maken met de temperatuur van de afgelopen weken, die sterk achterblijft bij die van vorig jaar rond deze tijd. In vergelijking met zestig jaar geleden loopt de natuur toch nog zo’n twee weken voor. Komende week verwachten we een piek in de elzenpollen met gevolgen voor hooikoortspatiënten.

Hoewel de sloten en ondiepe plassen op moment van schrijven nog bedekt liggen met een laagje ijs, zal de temperatuur later deze week snel omhoog gaan. Met uitschieters naar boven de 15 graden zal het zelfs lenteachtig aan gaan voelen. Het zal vele tienduizenden kraanvogels in beweging brengen. Ze staan al in de startblokken om naar het noorden te vliegen. Hou de Kraanvogelradar in de gaten.

Witte hermelijnen en bloeiende winterakonieten.

De Oosterschelde is een Nationaal Park, een Natura 2000-gebied en bovendien een Europees beschermd habitattype. Hier is een unieke flora en fauna aanwezig. Mede daarom worden hier jaarlijks ruim 500.000 duiken gemaakt. Het CBS stelde aan de hand van een enorm aantal duikinventarisaties een afname vast van nogal wat diersoorten.

Op donderdag 30 januari zat de amfitheaterzaal in werkcafé Kleurrijk in Nijverdal vol met zo’n 25 gemeenteambtenaren. Het onderwerp: bermen als landschaps- en biodiversiteitsversterker. Sommige deelnemers zitten op de maaimachine, anderen houden zich bezig met het beleid. Ook provinciale collega's en routenetwerk Twente sloten aan. De perfecte plek om ervaringen te delen en kennis op te doen.

Met een recente publicatie in het tijdschrift Scientific Data stellen NIOZ-onderzoekers de gegevens uit het onderzoeksprogramma SIBES van 2008 tot en met 2021 beschikbaar voor de wetenschappelijke gemeenschap. In SIBES worden jaarlijks alle droogvallende platen in de Nederlandse Waddenzee bemonsterd op biomassa en karakteristieken van het sediment.

Jaarrond verzamelen floristen en ecologen plantenwaarnemingen. Dankzij deze inspanningen weten we hoe het met de Nederlandse flora gaat en kunnen we aan de slag met het beschermen van de meest kwetsbare plantensoorten. Welke informatie kunnen we nog meer uit alle plantenwaarnemingen halen? En wat zijn facts uit 2024?

Afgelopen weekend hebben veel mensen molshopen geteld tijdens de Valentijnseditie van de jaarlijkse Mollentelling. Vanuit alle hoeken van het land kwamen waarnemingen binnen. Waarom zijn er momenteel zo veel molshopen te zien?

Wat je wellicht weet van de torenvalk, is dat hij vaak stil in de lucht hangt te ‘bidden’ langs de kant van de weg, op zoek naar muizen. Daaraan is hij goed te herkennen. Wat je misschien niet weet over deze kleine roofvogel, hebben we op een rijtje gezet: zes toffe torenvalk-feiten.

Op zoek naar het ruig elfenbankje en het laurierkersdekselbekertje.

Veel van de graslandvlinders in ons land zijn gebonden aan kruidenrijk, soortenrijk grasland met veel bloeiende planten. Dat soort graslanden vinden we nog in natuurgebieden en in sommige bermen. In de intensief agrarisch gebruikte graslanden staat productie voorop, is daar geen ruimte voor en groeit alleen gras. Landshapsbeheer Gelderland en De Vlinderstichting gaan daar wat aan doen.

Boeren spelen een cruciale rol in het behoud en de verbetering van het Nederlandse cultuurlandschap. Met natuurinclusieve landbouw, onder andere via het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb), dragen zij bij aan een gevarieerder en duurzamer landbouwecosysteem. Dit resulteert in een gezond bodem- en watersysteem en meer ruimte voor allerlei dier- en plantensoorten.

Gevarieerde en verbonden uiterwaarden zijn cruciaal voor vispopulaties en biodiversiteit. Onderzoekers analyseerden het habitatgebruik van jonge vissen in de Beneden-Rijn door 1,4 miljoen larven en jonge vissen te vangen in achttien herstelde uiterwaarden langs de Waal, Nederrijn en IJssel, en vonden vijf belangrijke typen kraamkamerhabitat voor jonge riviervis.

Nonnetjes op het water en fraters in grote groepen.

Stenen keren. Twee woordjes met een zware lading. Zowel voor onderzoekers aan zee als voor de natuur. Er komt nogal wat bij kijken en de juiste uitvoering is belangrijk. Maar dit project verrijkt ons leven!

De zomereik is een van de meest voorkomende bomen in Nederland. Op het eerste gezicht lijkt hij misschien alledaags, maar deze boom heeft een fascinerende geschiedenis en speelt een cruciale rol in zowel onze cultuur als in de natuur.

Een van de meest indrukwekkende natuurfenomenen en ken jij de mythe van het judasoor?

Bultruggen leggen duizenden kilometers af naar de wateren rondom de Dominicaanse Republiek om hun kalfjes te krijgen. We weten niet precies hoeveel walvissen in het gebied zijn, welke routes ze afleggen en welke gevaren ze daarbij tegenkomen. Die informatie is belangrijk om de dieren goed te kunnen beschermen. Daarom financiert het Wereld Natuur Fonds een expeditie om deze gegevens te verzamelen.

De diversiteit aan 'goede' schimmels rond de wortels van Amsterdamse stadsbomen is verrassend hoog. Iepen op de meest verstedelijkte locatie bleken zelfs de meest diverse schimmelgemeenschappen te hebben. Maar waarom profiteren die bomen daar dan niet meer van?