Het warme herfstweer is gunstig voor vogels op trek. Grote aantallen roofvogels én zangvogels maken gebruik van de perfecte omstandigheden. Kijk deze dagen vooral regelmatig omhoog!

Een asbij op herfstaster of een meidoornzandbij op klimop: een ongewoon gezicht. De laatste weken werden op Waarneming.nl verschillende soorten zandbijen gemeld die normaal alleen in het voorjaar vliegen. Oorzaak is mogelijk de opeenvolging van lage en recordtemperaturen van de afgelopen maanden met (bijna) nachtvorst, twee hittegolven en een Indian Summer.

De meidoornuil is een algemene nachtvlinder die verspreid door een groot deel van Nederland voorkomt. Toch hebben veel mensen, waaronder ook veel vlinderaars, hem nog nooit gevonden, want hij vliegt relatief kort en met name in oktober. Wil je deze prachtige vlinder zien, dan is nu dus de tijd.

In het GrensPark Kempen~Broek is iets bijzonders gebeurd. Industrie heeft er plaatsgemaakt voor natuur. Het gebied vormt een belangrijke schakel in een langgerekt lint van natuurgebieden op de grens van Limburg, Brabant en Vlaanderen.

We beleven een uitzonderlijke start van de herfst. De lichte vorst eind september heeft de bladverkleuring op gang gebracht. De overvloedige zonneschijn zorgt voor extra roodtinten in het blad. GrowApp foto’s laten dat mooi zien. De temperatuur doet echter zomers aan en de combinatie met de extreme zomerdroogte brengt voorjaarbloeiers zoals de witte paardenkastanje opnieuw in bloei.

Tussen 2013 en 2016 is Ecocorridor Zwaluwenberg aangelegd, een circa achthonderd meter lange ecologische verbindingszone ten zuiden van Hilversum over de A27 en de naastgelegen spoorlijn en provinciale weg. Om de komende jaren het effect van de ecocorridor te kunnen volgen, is een nulmeting uitgevoerd naar de mate waarin de hazelwormen in dit gebied genetisch van elkaar verschillen.

De aanhoudende droogte van 2018 heeft consequenties voor zowel de visstand als het visonderzoek in de Nederlandse rivieren. Veel uiterwaardgebieden, belangrijk voor het opgroeien van jonge vis, zijn dit jaar al extra vroeg in het seizoen droog komen te staan. Dit gaf onderzoekers de mogelijkheid om met drones deze gebieden vanuit de lucht in kaart te brengen.

Een idylle is inheems bloemrijk grasland voor vlinders, bijen en mensen. Inmiddels zijn er al op ruim zestig plaatsen idylles aangelegd. Dit najaar is in Waadhoeke (Friesland) een idylle gemaakt die is betaald door donateurs van De Vlinderstichting. Afgelopen weekend werkten tientallen wijkbewoners en bedrijven uit Waadhoeke mee om deze idylle aan te kleden.

Je verwacht het misschien niet, maar de herfst is voor een aantal soorten amfibieën een prima tijd om een goed en volledig beeld te verkrijgen van de verspreiding van soorten en het voortplantingssucces. Met name voor de heikikkers in het veenweidegebied (laagveen) zijn de maanden augustus, september en oktober ideaal om de verspreiding van de soort in detail in kaart te brengen.

Onder het zeeoppervlak leven de mooiste organismen. Vooral de Zeeuwse Delta geldt als eldorado, waar duikers regelmatig 'iets nieuws' ontdekken. Maar niet alle nieuwelingen geven hun identiteit zomaar prijs. Momenteel wordt er druk gezocht naar de identiteit van een fraaie zakpijp die iets weg heeft van een zuurstok.

Zondag 30 september organiseerde Natuurplaza een velddag in Het Waterrijk, onderdeel van Park Lingezegen. Park Lingezegen is een nieuw landschapspark tussen Arnhem en Nijmegen met veel ruimte voor mensen, landbouw, natuur, cultuur en water. De basisinrichting van het park is nu klaar en de Natuurplazapartners lieten op deze velddag zien welke kansen er voor de natuur in het gebied liggen.

Afgelopen zaterdag is tijdens Euro Birdwatch een recordaantal vinken in Nederland gezien. Met tienduizenden tegelijk trokken ze over ons land. Wie naar boven keek kon de onophoudelijke stroom vinken bijna niet missen. De teller stopte uiteindelijk bij een aantal van maar liefst 670.000 vinken! Nog nooit zijn er in één dag zoveel tegelijk in Nederland gezien.

Nadat deze zomer wolvenkeutels op de Veluwe werden gevonden, hebben vrijwilligers van het Wolvenmeldpunt van Wolven in Nederland in samenwerking met Staatsbosbeheer camera’s op de Veluwe geplaatst. Al snel was het raak en werd op 15 september een video gemaakt van een wolf. Deze beelden bevestigen dat er nog steeds een wolf rondloopt op de Veluwe.

Het is elk jaar raak. In september en oktober komen er veel vragen bij De Vlinderstichting over bijzondere rupsen die men heeft gevonden. Tegenwoordig gaat dat vrijwel altijd vergezeld van foto’s, maar ook een korte beschrijving volstaat bij de bizarre rups van de meriansborstel, die is onmiskenbaar.

Op 26 september bespraken Provinciale Staten van Gelderland een nieuwe Kadernota Faunabeheer. Faunabeheer betekent ingrijpen in de populaties van dieren waarmee het zo goed gaat dat zij problemen geven. Het onderwerp is met veel emotie omgeven en dat bleek ook wel: er werden 15 moties ingediend, waarvan er vijf werden aangenomen.

De Nederlandse kustwateren blijven verrassen. Regelmatig worden door duikers soorten ontdekt die geheel nieuw zijn voor onze onderwaterfauna. Dat geldt ook voor de nieuwe zakpijp Polycarpa scuba. Deze doet een beetje denken aan een abrikoos.

Na de huisdieren is het nu tijd voor onze tuindieren! Bij de Bodemdierendagen kijken mensen verspreid over heel Nederland wat er leeft in en op de bodem van hun tuin. De waarnemingen van dit jaar laten veranderingen zien waar de onderzoekers meer over willen weten: wat zie je terug van de extreme droogte bij het bodemleven in de tuin? Daarom is de inzendingstermijn verlengd t/m maandag 8 oktober.

Als er vroeger zuidelijke landslakken onze kant op kwamen, waren dat vaak geen blijvertjes. Met de huidige opwarming is dat anders. Onder de vier nieuwe weekdiersoorten voor ons land zit ook een nieuwe huisjesslak: de Gevlekte grasslak. De nieuweling komt uit het Middellandse Zeegebied en is zowel gevlekt als behaard.

Door een aangenomen motie van D66 in de Gelderse Provinciale Staten wordt het provinciebestuur opgeroepen om werk te maken van actieve monitoring van wolven om inzicht te krijgen in het gedrag en de verblijfplaatsen van individuele wolven in Gelderland.

Een omslag naar kringlooplandbouw is noodzakelijk, stelde minister Schouten van LNV in september in haar landbouwvisie. Twee praktijkvoorbeelden op de Atlas Natuurlijk Kapitaal zijn al op weg met kringlooplandbouw: Remeker kaas en Vruchtbare Kringloop Achterhoek en Liemers.